Black Friday ở Mỹ là một trong số những ngày được mong chờ nhất của năm. Hay nói cách khác, đây là một nét đặc trưng tiêu biểu, nếu du lịch Mỹ vào đúng thời điểm này, du khách dễ dàng sở hữu được những món “hời” đáng mơ ước.
Black Friday (Thứ Sáu Đen) là tên gọi không chính thức cho ngày thứ sáu sau Lễ Tạ Ơn (ngày Lễ Tạ Ơn rơi vào ngày Thứ Năm lần thứ 4 trong tháng 11 ở Hoa Kỳ, cho nên “Thứ Sáu Đen” rơi vào khoảng ngày 23-29 tháng 11) và được coi là ngày mở hàng cho mùa mua sắm Giáng sinh của Mỹ kể từ năm 1952, mặc dù thuật ngữ “Black Friday” đã không được sử dụng rộng rãi cho đến những thập kỷ gần đây.
NGUỒN GỐC CỦA NGÀY BLACK FRIDAY
Theo nhật báo USA Today thì ngày Black Friday bắt đầu xuất hiện vào năm 1939, khi mà Tổng thống thứ 32 của Mỹ – Franklin D. Roosevelt phải đứng trước sức ép chuyển Lễ Tạ Ơn từ ngày thứ 5 cuối cùng thành thứ 5 lần thứ 4 trong tháng 11. Mục đích của việc làm này là để kéo dài thời gian mua sắm Giáng sinh. Thời gian mua sắm kéo dài sẽ khiến người dân chi tiêu nhiều hơn và chính việc thúc đẩy mua sắm này sẽ là “cứu cánh” cho nền kinh tế đang khủng hoảng lúc bấy giờ ở Mỹ. Phải 2 năm sau đó, sự thay đổi của ngày Lễ Tạ Ơn mới được chính thức công nhận. Tuy nhiên, khái niệm ngày Black Friday vẫn chưa thực sự nổi bật cho tới khoảng 1 thập kỷ sau đó.
Ngoài ra, cũng có một nguồn tin khác cho rằng, thành phố Philadelphia của Mỹ chính là khởi nguồn cho tên gọi “Black Friday”. Vào những năm 1950, các cảnh sát tại khu vực này đã dùng thuật ngữ “Thứ 6 đen tối” nhằm mô tả các ngày thứ 6 sau Lễ Tạ Ơn bởi nó thực sự là một ngày đầy “khó khăn” do lượng người mua sắm liên tục tăng vọt, tình trạng tắc đường, hỗn loạn, thậm chí có tình trạng hôi của.
Còn theo Wikipedia, tên gọi “Black Friday” cũng bắt nguồn từ tình trạng tắc nghẽn giao thông vào thứ 6 sau Lễ Tạ Ơn tại Philadelphia. Khi mà hàng trăm nghìn người chen chúc, xô đẩy nhau trên những con phố, những vỉa hè để sửa soạn, mua sắm cho dịp Noel sắp tới thì đây chính là khởi nguồn cho một mùa mua sắm náo nhiệt, tương tự như ngày Boxing Day ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Ý NGHÍA VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG NỔI BẬT DIỄN RA TRONG NGÀY BLACK FRIDAY
Trong tiếng Anh có thuật ngữ “in the black” chỉ tình trạng doanh nghiệp làm ăn có lợi nhuận. Tương phản với “in the black” là “in the red” chỉ tình trạng kinh doanh thua lỗ, bán buôn thất bát. Ngày xưa, để tiện phân biệt và theo dõi sổ sách, kế toán thường ghi số lợi nhuận bằng mực đen, số lỗ bằng mực đỏ. Từ đó, người ta đặt tên ngày này là Black Friday, ngụ ý rằng đây là ngày “ăn nên làm ra” của các doanh nghiệp.
Vào ngày này, người Mỹ ùn ùn đổ ra các siêu thị, cửa hàng tìm hàng giá rẻ. Các cửa hàng trên toàn quốc giảm giá đậm đến không ngờ. Hầu như tất cả các mặt hàng đều giảm giá trung bình từ 10-30%. Cá biệt có nhiều mặt hàng kim khí điện máy siêu giảm giá đến 60-80%.
Để chào đón hội mua sắm lớn này, nhiều cửa hàng, doanh nghiệp đã lên kế hoạch cho sự kiện Black Friday trước đó vài ngày.
Người bán hàng chộn rộn đã đành, các “Thượng Đế” đi shopping cũng náo nức không kém. Ở khắp các thành phố lớn của Hoa Kỳ, người ta xếp hàng dài dằng dặc chờ từ 4 giờ sáng với mong mỏi kiếm được một mặt hàng ưa thích với giá hời (thậm chí với giá như cho không).
Thực ra phần nhiều siêu thị, cửa hàng, trung tâm mậu dịch chỉ mở cửa vào lúc 5 giờ sáng, nhưng nếu đợi đến 5 giờ mới đến thì e là khách hàng phải chờ dài cổ. Những hàng người dài cả trăm mét không còn là chuyện lạ vào ngày này.
Vào ngày này, gửi xe cũng là một thử thách không nhỏ vì đa số bãi đỗ xe không còn một khoảng trống từ 5 giờ sáng.
Khâu check-out ở các siêu thị mới thực sự là nỗi ám ảnh của các nhân viên siêu thị. Họ phải làm việc mướt mồ hôi mà vẫn không thể “giải quyết” kịp số khách hàng đang chờ đợi với vô số xe đẩy chất hàng cao như núi kề bên.
Cảnh trùm mền ngủ vạ vật ngay trước siêu thị để “xí” chỗ bỗng dưng tái hiện giữa chốn Hoa Kỳ phồn hoa. Người nào không có chỗ ngủ thì tranh thủ “khò khò” ngay trên tay vịn xe đẩy, hoặc làm một tách cafe Starbucks để có sức xếp hàng tiếp. Khung cảnh mua sắm náo nhiệt khiến người ta dễ liên tưởng cảnh rồng rắn xếp hàng chờ phát “chuẩn” thời bao cấp.
NHỮNG “CHIÊU ĐỘC” BÁN HÀNG NGÀY BLACK FRIDAY KHIẾN KHÁCH HÀNG “CHÁY TÚI”
Xưa nay, người dân Mỹ có tiếng “ghiền” mua sắm. Có nhiều người mua hàng đống quần áo chất ở nhà, nhiều đến nỗi chính họ không mặc hết cuối cùng phải đem cho. Tuy nhiên, người Mỹ cũng nổi tiếng khó tính khi mua hàng. Cho nên muốn họ móc ví ra mua sắm trong bối cảnh nền kinh tế quốc gia đang trên đà suy thoái là một việc không dễ. Bởi vậy, nhà kinh doanh sẽ “bung” ra nhiều chiến lược bán hàng trong dịp này.
Đầu tiên phải kể đến phương thức “Hàng siêu rẻ cho người đến sớm” (Loss leader). “Nếu bạn là một trong 50 khách hàng đầu tiên, bạn sẽ được mua Notebook với giá siêu ưu đãi, tiết kiệm được đến 199USD”. Đó là thông điệp quảng cáo của một chuỗi siêu thị điện máy ở San Francisco và nó đã khiến rất nhiều khách hàng dậy rất sớm với hi vọng kiếm được hàng hời. Đây là chiêu thức quen thuộc của giới kinh doanh Hoa Kỳ trong ngày hội mua sắm này, nhưng năm nào cũng khiến nhiều khách hàng “dính câu”.
Thực ra, đây chỉ là miếng mồi ngon để nhử khách vào xem hàng, và một khi họ đã vào, siêu thị sẽ có cách khác để khiến họ trút hầu bao ra mua thêm. Loss Leader dù bán với giá rẻ như vậy, nhưng số lượng lại rất hạn chế. Do đó, thường số lỗ khi bán loss leader chẳng là gì nếu so với số lợi nhuận do các món hàng khác đem lại trong ngày. Loss leader thực sự là đòn hiểm giúp “đánh thức” cơn nghiện shopping đang âm ĩ trong từng người tiêu dùng Mỹ.
Chiêu độc “Phiếu khuyến mãi” (Coupon) cũng được áp dụng. Nhìn chung, cái hay của coupon “made in America” là tính tiện lợi và liên kết rất cao. Khách hàng có thể mua đồ gia dụng ở Sears và nhận được một phiếu coupon ăn gà nướng KFC; mua nước hoa Channel nhận ngay coupon mua giày Adidas giảm 10%; mua bánh pizza tặng coupon trị giá vài lít xăng. Ngoài ra, các coupon thường có đính kèm online code để khách hàng sử dụng cho các thương vụ mua hàng trực tuyến. Chỉ cần vài giây nhập mã code, họ đã được hưởng lợi ích mà coupon đem lại.
Nhiều coupon có giá trị chỉ trong ngày Black Friday ở Mỹ, mùa Noel. Nhưng cũng có một vài cái khác có thể hiệu lực đến vài tháng sau đó, do đó khách hàng không phải lo “xài không hết” coupon.
Coupon chính là độc chiêu bán hàng lợi hại của người Mỹ. Thông thường, khi có coupon, người ta sẽ có tâm lý tò mò muốn sử dụng thử để xem lợi ích thực của coupon lớn đến đâu. Khi sử dụng coupon, họ lại “rơi” vào tay một hãng khác, và lại thêm một coupon nữa trao tay.
Cứ thế khách hàng lạc vào “mê hồn trận” coupon và vui vẻ dâng số tiền còn lại trong tài khoản cho các siêu thị “xà xẻo”. Có nhiều bà nội trợ Mỹ sau mùa Giáng Sinh còn tồn đến cả chục coupon mà không xài vì còn tiền nữa đâu mà xài.
Với Black Friday ở Mỹ, khách hàng có thể yên tâm về chất lượng các mặt hàng được khuyến mãi. Dĩ nhiên, khi mua hàng giảm giá, chuyện chất lượng cũng rất hên xui. Nhưng cái được của Black Friday là có sự tham gia của rất nhiều hãng tên tuổi như Apple, Walmart, Nike, Dolce, P&G. Các hãng này dĩ nhiên rất hiếm khi dám đem hàng kém chất lượng ra bày bán Black Friday ở Mỹ. Vì sợ đánh mất thương hiệu. Cũng bởi vậy có nhiều người thậm chí còn mua nhiều thứ mà chính họ cũng không biết mua để làm gì. Vì họ tâm niệm: Hàng rẻ có thương hiệu cứ việc mua, không xài thì bán lại vẫn lời chán.
Cơn sốt mua sắm mùa Black Friday ở Mỹ sẽ không thực sự “hot” nếu không có sự trợ giúp đắc lực của các mạng xã hội và các ứng dụng web tiên tiến. Từ trước đó cả tháng, các hãng đã bắt đầu rục rịch gửi newsletter đến khách hàng để “mồi chài” với những lời có cánh, khiến những người không đủ sáng suốt bị kích thích mạnh mẽ.
Trên Twitter, mạng xã hội đang lên như diều gặp gió ở Bắc Mỹ và nhiều nước Châu Âu, các banner quảng cáo, các tin nhắn spam về Black Friday bắt đầu xuất hiện với tần suất ngày càng dày. Facebook cũng rộn rịp không kém khi các siêu thị nổi tiếng vào cuộc giành giật khác hàng tiềm năng trên không gian ảo với các profile bắt mắt kèm thông điệp đầy mời gọi.
Những con số phần trăm sale off, những chương trình khuyến mãi cực “sốc” bắt đầu nhảy nhót trong tâm trí người dùng Internet Hoa Kỳ. Từ đó, kéo họ đến gần hơn các cửa hàng thực khi “ngày trọng đại” bắt đầu.
Qua những thông tin chia sẻ trên đây, chắc hẳn du khách đã phần nào hình dung được không khí sôi động của Black Friday ở “xứ sơ cờ hoa”. Nếu có dịp du lịch Mỹ, du khách hãy thử trải nghiệm nhé!
