Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc đều có những ứng xử văn hoá rất riêng, tạo nên nét đặc trưng trong cuộc sống và con người ở đó. Đó cũng là lý do mà khi đến Mỹ, du khách cũng cần tìm hiểu trước để có thể dễ dàng “nhập gia tuỳ tục”. Trong đó, những quy tắc ứng xử khi ăn uống của người Mỹ cũng là điều mà du khách nên quan tâm.
Khi được mời dự tiệc
Với bản tính cởi mở, thoải mái, người Mỹ thường không để ý quá nhiều về lễ nghi và phép tắc. Tuy nhiên, thời gian lại là vấn đề mà người Mỹ đặc biệt coi trọng. Do đó, nếu được người bản địa mời dùng tiệc, hãy nhớ chú ý đến thời gian, tránh trường hợp trễ giờ, đến giờ ăn muộn.
Đặc biệt, khi du khách đến dự tiệc theo lời mời, hãy nhớ mang quà tặng. Tuy nhiên, đừng nên mang những món quà tặng có giá trị quá lớn. Bởi người Mỹ không xem trọng về giá trị vật chất. Hơn thế, pháp luật tại đây nghiêm cấm hình thức tặng quà vượt quá mức cho phép. Thay vào đó, du khách có thể lựa chọn một số món quà như các món đồ thủ công mỹ nghệ, hàng lưu niệm hoặc một số loại rượu nổi tiếng. Đây không chỉ là những món quà rất được người Mỹ yêu thích, mà còn là cách thể hiện thành ý của du khách và giới thiệu những nét văn hoá, truyền thống của quê hương.
Quy tắc về chỗ ngồi
Khi dùng bữa cùng người mỹ, hãy nhớ chú ý đến các vị trí ngồi. Cụ thể, nếu trong bữa tiệc tối, du khách nên đợi chủ nhà hoặc các khách mời nữ ngồi xuống trước sau đó mới ngồi xuống chỗ của mình.
Nếu chủ nhà hoặc nữ chủ nhà mời du khách ngồi, du khách có thể làm theo. Trong một bữa tiệc tối quan trọng, nếu không có tên được ghi trên bàn, du khách cần phải đợi cho đến khi người chủ trì bữa tiệc chỉ du khách vị trí của mình. Chỗ ngồi trong bàn ăn ở Mỹ thường sẽ được sắp xếp theo kiểu: nam – nữ – nam – nữ, trong đó, phụ nữ sẽ ngồi bên phải của nam giới.
Cầu nguyện hoặc nâng ly chúc mừng
Một số gia đình người Mỹ có thể sẽ cầu nguyện hoặc ban phước lành khi ăn. Do đó, nếu được mời làm khách dùng bữa tối, du khách có thể tham gia hoặc hãy ngồi im lặng và thể hiện sự tôn trọng của mình. Những lời cầu nguyện này thường sẽ được bắt đầu từ người chủ nhà. Trong trường hợp, nếu chủ nhà đứng lên nâng ly chúc mừng du khách cũng hãy đứng lên và nâng ly cùng mọi người.
Ly và rượu trên bàn ăn
Trong văn hoá ăn uống của người Mỹ, các loại rượu là một phần không thể thiếu trong các bữa ăn, đặc biệt là các bữa tiệc. Với mỗi loại rượu người Mỹ cũng sử dụng mỗi loại ly khác nhau. Khi thưởng thức rượu, du khách cũng nên uống từng ngụm nhỏ, tuyệt đối không uống theo ngụm lớn và nuốt ừng ực, vì như vậy sẽ rất mất lịch sự. Khi uống hãy để ý tránh nhầm ly của người bên cạnh, ly uống rượu và nước của du khách sẽ được đặt bên tay phải. Bên cạnh đó, khi cụng ly hãy để chủ tiệc nâng ly trước.
Ngoài ra, khi uống rượu du khách chỉ nên cầm chân ly. Bởi người phương Tây cho rằng nhiệt độ của tay sẽ làm giảm chất lượng rượu và không nên để lại dấu vân tay trên ly rượu. Khi chạm ly chúc mừng hay mời người khác, hãy nhìn vào mắt đối phương, đồng thời tránh đụng phải cánh tay người khác khi cụng ly với từng người trong bàn ăn. Cuối cùng, khi uống du khách nên lịch sự nhìn vào ly rượu của mình, tránh nhìn vào người khác, dù đang nói chuyện.
Lấy thức ăn
Khi được mời ngồi ăn cùng bàn hoặc tham gia vào bữa ăn với người Mỹ, trước hết hãy chú ý đến việc lấy thức ăn. Trong văn hoá của người dân “xứ sở cờ hoa”, khi ăn du khách chỉ nên gọi món mà mình cần và hãy nhớ nói lời cảm ơn khi được nhận. Nếu có ai đó gọi món và món ăn được đặt ở bên phải du khách, người tiếp theo ngồi bên cạnh du khách sẽ chủ động chuyền món ăn đó về bên phải họ cho tới khi đến đúng người cần. Vì thế, tuyệt đối đừng đưa món ăn đi lại giữa bàn ăn theo bất kỳ cách nào khác. Bên cạnh đó, hãy nhớ đừng bao giờ dùng nhầm món ăn được chuyền cho người khác nhé!
Phục vụ đồ ăn trong bàn ăn
Trong văn hoá ăn uống của người Mỹ, thức ăn trên bàn ăn sẽ được phục vụ từ bên trái, món ăn dùng xong sẽ nằm ở bên phải. Khi yêu cầu điều gì đó, du khách nên nói lời cảm ơn với phục vụ bàn để thể hiện lịch sự. Khi chuyền thức ăn, hãy nhớ chuyền từ bên trái sang bên phải, tuyệt đối không băng qua bàn hoặc vươn người ra giữa bàn để lấy thức ăn hay gia vị.
Vị trí của dao nĩa trên bàn ăn
Trong văn hoá của người Mỹ, cách để vị trí của dao nĩa trên bàn ăn chính là cách để chỉ cho người phục vụ biết được ý định của mình. Theo đó, nếu tạm nghỉ, du khách hãy đặt dao ở vị trí 1 giờ và quay phần lưỡi vào trong, đồng thời để nĩa ở vị trí 4 giờ với phần răng ngửa lên. Khi đã ăn xong, du khách hãy đặt các dụng cụ lên đĩa cạnh nhau. Nhưng nhớ rằng phải để ngửa nĩa, lưỡi dao quay vào trong ở vị trí phía dưới bên phải chiếc đĩa, giữa vị trí 4 giờ và 6 giờ. Ý nghĩa của cách để này là giúp chúng không bị trượt ra ngoài khi phục vụ dọn đĩa. Hơn thế đây cũng là cách thông báo cho bồi bàn rằng du khách đã dùng xong và họ có thể dọn đĩa của du khách.
Bên cạnh đó hãy lưu ý, đừng bao giờ đặt mũi dao hướng vào du khách. Và, tuyệt đối đừng để dao nĩa của mình dùng rồi chạm vào bàn và hãy chắc chắn chúng được sắp xếp gọn gàng trên đĩa. Khi ăn trong bữa, một số món du khách được phép dùng tay ăn như quả bơ, thịt xông khói, bánh mì hay sandwich.
Cách dùng thìa và nĩa khi ăn
Trong những quy tắc ứng xử trên bàn ăn của người Mỹ, lúc dùng dao và nĩa, cần tuân theo các nguyên tắc riêng. Cụ thể, khi ăn du khách sẽ dùng tay trái cầm nĩa và ghim thức ăn, tay phải cầm dao và cắt thức ăn. Trong khi cắt hãy luôn nhớ dùng nĩa để giữ thức ăn lại. Cắt xong, du khách có thể đặt dao xuống bên phải mép của đĩa ăn.
Ăn bằng tay
Ở Việt Nam việc dùng thức ăn bằng tay là mất vệ sinh và không lịch sự, người Việt dù ăn món khô hay ướt đều dùng thìa, đũa, nĩa… Trong khi đó, đối với người Mỹ, đôi khi họ lại thích dùng tay ăn một cách tự nhiên và thoải mái.
Lấy thức ăn ra từ miệng trở lại đĩa
Khi du khách phải lấy thức ăn ra từ miệng trở lại đĩa của mình, hãy nhớ chắc chắn rằng du khách đang đưa chúng ra bằng cách đã đưa chúng vào. Lúc này du khách hãy sử dụng thìa, nĩa hoặc bằng tay. Thường trong những trường hợp này là các loại hạt chanh, hạt dâu,… Ngoài ra, để giữ phép lịch sự trên bàn ăn, với những thức ăn được lấy ra trong trường hợp này hơn hết hãy “phi tang” chúng bằng khăn một cách khéo léo nhé!
Chiếc khăn ăn
Người Mỹ khi ăn thường sử dụng một chiếc khăn để đặt trên đùi. Chiếc khăn này có nhiệm vụ chính là để lau miệng. Thế nhưng, một nguyên tắc du khách cần nhớ là chiếc khăn này không được phép bẩn.
Trong trường hợp, nếu lỡ tay đánh rơi chúng xuống sàn, đừng nhặt nó lên mà hãy gọi phục vụ bàn mang đến cho du khách một chiếc khăn ăn mới. Lúc dùng xong bữa, du khách hãy lịch sự đặt chiếc khăn ngay bên cạnh đĩa của mình và chắc chắn rằng nó chưa bị nhàu nát. Cuối cùng, với phép lịch sự tối thiểu cho tất cả mọi người đó là hãy nói lời cảm ơn với chủ bữa tiệc trước khi trở về nhà.
Ngoài ra, du khách hãy nhớ thêm một số nguyên tắc về chiếc khăn ăn này như: trải khăn trên đùi chứ không phải đeo trên cổ áo; khăn được dùng để chấm lên vị trí bẩn, tuyệt đối không dùng như khăn lau mặt. Nếu rời khỏi bàn nhưng bạn vẫn còn dùng bữa, hãy để khăn lên ghế hoặc đặt gọn chúng vào phía bên trái đĩa nếu muốn thông báo rằng mình đã xong bữa.
Kết thúc bữa ăn
Khi được phục vụ trà hoặc cafe cũng có nghĩa là bữa ăn đã kết thúc. Lúc này, du khách có thể thoải mái rời đi, hoặc có thể nán lại thêm một chút nếu chủ nhà có lời mời. Đặc biệt, sau khi bữa tiệc hoặc bữa ăn kết thúc, hãy nhớ gửi lời cảm ơn đến chủ nhà.
Chia tiền chi trả hóa đơn
Người Mỹ rất tự do và bình đẳng, vì vậy nếu đi ăn uống cũng bạn bè thì việc chia tiền trả cho hóa đơn là rất bình thường. Đây là điều mà ai cũng cần lưu ý, dù du khách có được mời thì hãy chủ động yêu cầu chia hóa đơn, điều này sẽ mang đến ấn tượng tốt về du khách.
Khi mời khách dùng cơm, nếu mang tính chất công việc người Mỹ thường đặt tiệc tại các nhà hàng, câu lạc bộ, mọi chi phí đều do công ty chịu trách nhiệm. Các mối quan hệ bạn bè thân thiết thì được mời dùng bữa cơm cùng gia đình. Khi mời khách dùng cơm tại nhà họ thường dựa theo khả năng kinh tế của mình để tổ chức, không quá cầu kì nên du khách không cần lo lắng.
Tham dự buffet, Potluck hay ăn uống theo cách tự phục vụ
Khi tham dự buffet, Potluck hay ăn uống theo cách tự phục vụ, du khách phải xếp hàng dù cho có lâu đến mấy. Tuyệt đối không cắt ngang hàng hay thúc giục người khác. Khi chọn món ăn, chỉ lấy vừa đủ, chú ý không: chọc hay bới thức ăn, bỏ lại thức ăn đã cho vào dĩa của mình, nếm thức ăn tại bàn hay chất đầy món lên dĩa. Nếu sau khi dùng mà vẫn chưa no, du khách có thể ra lấy thêm lần nữa (nếu còn) và vẫn phải chú ý những nguyên tắc trên. Lấy xong phần của mình, phải ngay lập tức ra chỗ khác để nhường cho những người còn lại.
Đối với tiệc ngồi có người phục vụ và ngồi cùng nhiều người, lưu ý người Mỹ không dùng chung bát đĩa hay thìa chung với bất kỳ ai. Mỗi khách mời có một bát nước chấm riêng, mỗi món có dụng cụ để lấy thức ăn riêng, khi ăn mỗi người sẽ tự lấy phần của mình, nhớ phải chờ đến lượt. Tuyệt đối không lấy thức ăn giùm người khác bằng dụng cụ ăn uống riêng của mình và không dùng dụng cụ để lấy thức ăn riêng đưa lên miệng nếm hay mút.
Gói thức ăn thừa
Đối với người Việt, họ cảm thấy ngại và mất lịch sự khi gói thức ăn còn thừa khi đi ăn tại các nhà hàng đem về. Trong khi tại Mỹ, đây là điều hiển nhiên và bình thường. Họ dùng “túi doggy” – một loại hộp hoặc túi được sử dụng để lấy thức ăn thừa còn lại sau bữa ăn ở nhà hàng về nhà.
Tiền boa
Khi đi du lịch ở Mỹ, du hách nên nhớ nét văn hóa đặc trưng này. Người Mỹ thường cho tiền boa, thường là 15% trên tổng giá trị hóa đơn. Tuy nhiên, tùy vào cách phục vụ và mức độ sang trọng của quán ăn, nhà hàng mà số tiền tip cũng khác nhau. Có thể du khách chưa biết, những người phục vụ ở đây không có lương hoặc mức lương rất thấp, thu nhập của họ sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào tiền.
Quy tắc trong văn hóa ăn uống của người Mỹ cũng không quá rắc rối, nhưng nếu không nắm vững thì du khách rất dễ bị đánh giá là mất lịch sự. Vì thế, việc tìm hiểu trước sẽ thật sự giúp ích cho du khách và khiến du khách ghi điểm đối với người Mỹ trong bữa ăn. Bên cạnh đó, khi có ý định du lịch Mỹ, du khách cũng nên tìm hiểu thêm về văn hóa, ẩm thực ở đất nước này nhé!
